Çanakkale Savaşı 1915

Suvla Cephesinin açılması ve Anafartalar Savaşları, 6 Ağustos 1915

25 Nisan 1915 günü Gelibolu Yarımadası’na çıkarma yapan işgal kuvvetleri haftalar hatta aylar geçmesine rağmen bir türlü istedikleri sonuca ulaşamamış ve Boğazı geçememişlerdi. Elbette ki bu durumun en önemli sebeplerinden biri karşılarında “size ben taarruzu değil ölmeyi emrediyorum” diyen komutanların ve aynı zamanda bu emri gözünü kırpmadan yerine getiren askerlerin olması idi. 1915 yılının Ağustos ayının başlarında Anzakların sıkıştıkları bölgeden çıkabilmeleri ve nihayi hedefe varabilmeleri için İngilizler tarafından yeni bir plan geliştirildi. Bu plana göre Suvla Koyu’na yeni birlikler ile çıkarma yapılacak ve nihayi hedefe ulaşılmaya çalışılacaktı.

Bu çıkarma aynı gün içerisinde bir baskın tarzında ve 4 aşamada yapılacaktı. İlk aşamada Seddülbahir Bölgesinde bir saldırı başlatılacaktı. Sonrasında kuzeyde Kanlısırt bölgesine bir şaşırtma harekatı yapılacaktı. Üçüncü aşamada Anzak bölgesindeki askerler kuzeye doğru hareket ettirilerek Conkbayırı ele geçirilecekti. Son aşamada ise yaklaşık 20 bin asker Suvla Koyu’na çıkarılacaktı.⁽¹⁾

Plan gereği 6 Ağustos 1915 günü ilk olarak saat 14.00 sularında İngilizler kara ve deniz topçusuyla Kirte ve Kanlıdere arasındaki 13.Tümen cephesine ateşe başlarlar. 14.20’de ise ateş 10. Tümen cephesini hedef alır. Bombardmanı takiben İngilizlerin 29. Tümenine bağlı askerler 30. Türk Alay’ına karşı taarruza kalkarlar ancak çok ciddi kayıplar verdikten sonra saat 16.00 sularında geri çekilmek zorunda kalırlar. Tümene ait 88. İngiliz Tugayı taarruza katılan 3000 askerinden 2000 ini kaybetmiştir.⁽²⁾ Toplamda verilen 3940 kayba karşılık ele geçirilen yer sadece “Papazın Bağı” dır. Seddülbahir Bölgesine yapılan taarruzun asıl amacı Türk birliklerinin Anafartalar Bölgesine yardıma gitmesine engel olmak ve Seddülbahir Bölgesinde kalmalarını sağlamaktır.

Planın 2. aşaması gereğince Kanlısırt’a, saat 15.00’te başlayan ve saat 16.30’da oldukça şiddetlenen, denizden ve karadan olmak üzere çok şiddetli ve yoğun bomardıman başlatılır. Bu bombardıman saat 19.00 a kadar devam eder.⁽³⁾ Bombardımanı takiben Avustralya Tugay’ının dört taburu, cephedeki Türk siperlerini ele geçirmek ve ellerinde tutmak için, Kanlısırt’ta saat 17.30’da 1. geniş çaplı bir şaşırtma hücumuna kalkarlar. Plana göre bu hücumun büyüklüğü karşısında Türkler burada geniş çapta bir hücumun gerçekleştiğine inanacak ve takviye birliklerini bu mevzilerde tutacaktı. Burada esas amaç Türk askerlerini şaşırtmak ve asıl çıkarma yeri olan Suvla koyundan dikkati bu noktaya çekmektir.

3. Aşamaya gelindiğinde, bir yandan Kanlısırt’taki muharebe tüm şiddetiyle devam ederken, bir yandan Avustralya, Yeni Zelanda, Hint, Gurkha ve Britanya birliklerinden oluşan bir Müttefik kıtası, karanlıkta Anzak bölgesindeki Kuzey Plajı’ndan –Conkbayırı ve Kocaçimentepe’yi de içine alan- Sarı Bayır dağ sırasının yüksek kısımlarına uzanan vadilerde, kuzeye doğru ilerlerler. Amaçları, bu hakim noktaları ele geçirip ve Türkleri yarımadada daha geriye çekilmeye zorlamaktır. Başarılı bir şekilde başlayan ilerleme, zamanla birliklerin arasındaki mesafenin artması ve birlikler arasındaki eşgüdümün ortadan kalkması ile birlikte zayıflamaya başlar. Şafak vakti Conkbayırı’na ulaşan küçük bir birlik, ilerlemeye devam etmek için destek kuvvetlerinin gelmesini beklemek durumunda kalır, bu da Türklere toparlanmak için gerekli zamanı vermiş olur.

Son aşamada ise 20 bin kadar İngiliz askeri, bu yeni Ağustos Hücumu’nu gerçekleştirmek için, 6 Ağustos’u 7 Ağustos’a bağlayan gece saat 22.00 civarında, Conkbayırı’nın kuzeyindeki alçak arazi üzerinden, yarımadayı katetmek amacıyla Suvla’ya çıkar.

Başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, tüm silah arkadaşları ve bu vatan için canını hiçe sayarak feda eden tüm şehitlerimize şükranlarımla.

Riyad AKPINAR

Kaynakça:

1-Jonathan King, Gelibolu Günlükleri, 2017

2-Vahdettin Engin, Muzaffer Albayrak, Çanakkale 1915, 2016
3-Hülya Toker, Mustafa Toker, Çanakkale Muharebeleri Kronolojisi, 2015