Atatürk ve eşi Latife Hanım, 12 Eylül günü Hamidiye Kruvazörü ile Mudanya'dan Trabzon'a doğru hareket ederler. 15 Eylül günü Trabzon'a varan Atatürk ve eşi burada iki gün geçirdikten sonra 17 Eylül 1924 günü Rize'ye, orada bir gece kaldıktan sonra ertesi gün ise Giresun'a geçerler. 19 Eylül günü Giresun'da incelemelerde bulunan Atatürk aynı gün öğleden sonra Ordu'ya gelir.

Ordu İskelesinde binlerce insan, Giresun’dan gelecek Hamidiye Kruvazörünü beklemektedir. Askeri birlik ve okullar yerlerini almış, şehir baştanbaşa bayraklarla süslenmiş, taklar kurulmuştur. Öğleden sonra saat 15’e doğru, Hamidiye’nin baca dumanı inceden inceye görünür, daha sonra İskelenin tam karşısında durur. Bir anda kıyıda ne kadar kayık, motor varsa Hamidiyeye doğru süzülür. Motorların birinde Ordu Valisi Rifat (Van), Ordu Milletvekili Faik, Belediye Başkanı Yusuf beyler vardır. Hamidiye’den, önce Atatürk, sonra eşi Latife Hanım, ardından bu geziye katılan milletvekilleri Kılıç Ali, Rauf (Benli), Salih (Bozok), Hamdullah Suphi (Tanrıöver), Genel Sekreter Tevfik (Bıyıklıoğlu), Başyaver Rusuhi, daha başka konuklar inerler. İki hızlı motor, onları İskeleye çıkarır.

Atatürk, selam duran polis ve jandarma birliklerini denetler. Sıra okullara gelince, iki kız öğrenci kucaklarındaki çiçek demetlerini Latife Hanıma verirler. Atatürk, öğrencilerin gönüllerini aldı, bir öğrencinin okuduğu "Büyük Gazi Hoş Geldin" şiirini dinler, teşekkür eder. Doğruca Belediyeye gelirler. Buradan Hükümet Konağına kısa bir ziyaret yapılır. Atatürk, birçok kuruluşların yöneticileri ve heyetlerle görüşmeler yaparken Latife Hanım da başka bir odada Ordu’lu hanımlarla konuşur.

Atatürk, Ordu İdman Yurdu ile Gençlik Yükselme Birliği’ni ziyaret eder. Gençlerle uzun uzun görüşerek dertlerini dinler, sorunları tartışır. Ayrı ayrı kuruluşlar olarak değil de Türk Ocağı çatısı altında toplanmalarını ister. Kulübün anı defterine şu sözleri yazar:

"İdmanyurdu'nun yeni teşekkül etmiş olmasına rağmen mevcudiyetini derhal ihsas ve izhar eder ruhta gençlerden mürekkep olduğunu gördüm. Memnunum. İdmanın bedeni olduğu kadar fikri olmasına dikkati celbederim. Gazi M. Kemal / 19 Eylül 1340, Ordu

Bu sırada çevre il ve ilçelerden sürekli heyetler gelmekte ve Atatürk’ü kendi şehirlerine davet etmektedirler. Akşam olmuştur, Ordu’dan ayrılmak üzere İskeleye geldiği zaman, halktan birisi:

-Mukaddes Cumhuriyetimizin mukaddes Cumhurreisine, Gazi Paşamıza hayırlı seyahatler, selametler dileriz, diye bağırır. Atatürk bir an duralar. Bu içten, yürekten kopan uğurlayış onu duygulandırmıştır. Şu konuşmayı yapar:

-Muhterem Ordu ahalisi!. Hakkımda gösterdiğiniz samimi tezahürat bende derin duygular bıraktı. Maalesef ciddi bir sebep aranızda fazla kalmama engel oluyor. Bunun için üzgünüm. Fakat ilk fırsatta sizinle daha çok bir arada kalmak için çalışacağım. Arkadaşlar, sizin gibi şuurlu bir millete malik olan bu devlet, bütün cihana karşı iftihar etmek hakkına maliktir. Allahaısmarladık.

Alkışlar arasında motora biner. Hamidiye, artık Samsun’a doğru süzülmektedir. Atatürk’ün Hamidiye’de son gecesidir. Hamidiye Süvarisi Binbaşı Hüsameddin (Ünsel), Atatürk onuruna bir akşam yemeği düzenler. Yemekte bütün gemi personeli bulunur. Atatürk, Hüsameddin (Ünsel) in yemekte yaptığı konuşmayı cevaplandırarak şunları söyler:

-Tarihte büyük deniz komutanlarımız vardır. Fakat modern donanma kurmaya teşebbüs ettikten sonra bu gibi kahramanlıklara, parlak harekata pek tesadüf edilemez. Benim için gemiden ziyade subaylarını tanımak önemlidir. Milli Mücadele sırasında donanmamızın toplu olarak istihdamına imkan yoktu. Bununla birlikte ayrı ayrı ve vatanseverce hizmetler pek çoktur. Seyahatim sırasında gördüğüm intizam, inzibat ve terbiye bana müstakbel Cumhuriyet donanması adına pek kuvvetli ümitler vermiştir..

Atatürk, ertesi gün, 20 Eylül 1924’te Samsun’a ulaşır.

ORDU' DA ÇEKİLMİŞ FOTOĞRAFLARI

Kaynaklar:

1- Mehmet Önder, Atatürk'ün Yurt Gezileri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Birinci Baskı, 1975

2- Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2007

3- Fotoğraflarla Atatürk, Genelkurmay Personel Başkanlığı, Askerî Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Daire Başkanlığı Yayınları, 2015

4- Erol Mütercimler, Fikrimizin Rehberi, 2008

5- Andrew Mango, Atatürk, 2004

6- http://www.ordu.gov.tr/ataturk-orduda