Cumhuriyetten önce, Aydın iline bağlı bir sancak merkezi olan Denizli, Cumhuriyet’in ilanından sonra, 1924 yılında kendi adıyla kurulan ilin merkezi olmuştur. Milli Mücadele’nin başlarında, düşmanı Anadolu’dan kovmak için sesini ilk yükselten şehirlerimizden biri Denizli olmuştur. 29 Mayıs 1919’da (Müdafaa-i Hukuk ve Redd-i İlhak Cemiyeti)'ni kurmuş, düşmanın Denizli’ye yaklaşması üzerine "Düşmanı evvela Menderes’ten bu tarafa geçirmemeğe, sonra vilayetten temizlemeğe kararlıyız. Bugün ya mertçesine ölmek, yahut şerefle, namusla yaşamağa azmettik.." şeklinde bir beyanname yayınlayarak son ve kesin kararını vermiştir.

1930 yılı Mart ayı başında Atatürk, İzmir’dedir. Antalya’ya gitmeğe karar vererek 5 Mart 1930 günü Antalya’ya doğru hareket eder. 6 Mart günü Denizli’de bir saat kadar mola verir. Burada Atatürk yakında Denizli’ye özel olarak geleceğini belirterek aynı gün Burdur-Isparta yoluyla Antalya’ya geçer.

27 Ocak 1931 tarihinda İzmir’e gelen Atatürk, Aydın-Nazilli üzerinden Balıkesir’e kadar uzanan bir yurt gezisi planlamıştır. Bu arada Denizli’ye de gelinecektir. 2 Şubat 1931 günü Cumhurbaşkanlığı Özel Kaleminden Genel Sekreter imzasıyla Denizli Valiliğine gelen bir telgraf’ta: Atatürk’ün Denizli’ye geleceği bildiriliyor ve

-Reisicumhur hazretleri meşguliyetleri hasebiyle resmi ve hususi hiçbir ziyafet kabul etmediklerinden böyle bir teklif ve teşebbüste bulunulmaması- isteniyordu.

4 Şubat 1931 günü saat 13’te Atatürk’ün özel treni Denizli İstasyonuna girer. Yanında Prof. Afet İnan, General Fahrettin (Altay), Recep (Peker), Vasıf (Çınar) ve yaverleri vardır. İstasyonda Denizli Valisi Halit (Aksoy), Belediye Başkanı ve Denizli ileri gelenleri, öğretmen ve öğrenciler, kalabalık bir halk topluluğu karşılar. Askeri birliği ve öğrencileri selamlayan Atatürk, İstasyon’da kısa bir yürüyüş yaptıktan sonra, doğruca, o gece kalacağı Parti binasına gelir. Buradan otomobille Çamlık’a hareket edilerek öğle yemeği Çamlık’ta yenilir. Atatürk, Çamlık’ı çok beğenir. Kısa bir gezinti yaptıktan sonra Ortaokulu ve Köy Öğretmen Okulunu ziyaret eder. Öğrencilere sorular sorar, aldığı cevaplar üzerinde durur, çoğu zaman sorularını öğretmenlere de yöneltir.

Saat 16’ya doğru Valiliğe gelir, Halk Fırkasını ve Memleket Hastahanesi’ni ziyaret eder. Başhekim Dr. Hamdi (Berkman) Hastahanenin ihtiyaçları konusunda Atatürk’e geniş bilgi verir, koğuşları gezdirir. Akşama doğru Denizli Belediyesinde halk ve esnaf temsilcileriyle bir toplantı yaparak dileklerini dinler. Ayrılırken Belediye Başkanına:

-Gerek geçen defaki gelişimde, gerekse bugün Denizli halkının hakkımda gösterdikleri sevgi ve bağlılıktan çok duygulandım. Teşekkür ve sevgilerimin sayın Denizli halkına tarafınızdan ulaştırılmasını rica ederim, der. Denizli çarşısında ufak bir gezinti yapan, bu arada kimi esnafla görüşen Atatürk, akşam odasında dinlenir.

Ertesi günü, 5 Şubat 1931 sabahı saat 9.30’da, Atatürk, İzmir üzerinden Balıkesir’e gitmek üzere Denizli'den ayrılır.

Atatürk Çamlık'ta

DENİZLİ' DE ÇEKİLMİŞ FOTOĞRAFLARI

Kaynaklar:

1- Mehmet Önder, Atatürk'ün Yurt Gezileri, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Birinci Baskı, 1975

2- Utkan Kocatürk, Doğumundan Ölümüne Kadar Kaynakçalı Atatürk Günlüğü, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara, 2007

3- Fotoğraflarla Atatürk, Genelkurmay Personel Başkanlığı, Askerî Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Daire Başkanlığı Yayınları, 2015

4- Erol Mütercimler, Fikrimizin Rehberi, 2008

5- Andrew Mango, Atatürk, 2004